Büyük Londra Yangını Kasıtlı Mı Çıkarıldı?

1666 yılının 2 Eylül’üydü. Güzel bir Pazar sabahına hazırlanan Londra ahalisi yaklaşan felaketin henüz farkında değildi. O yıllarda yaklaşık 500.000 insanın yaşadığı Londra, Birleşik Krallığın en büyük şehri olarak biliniyordu. Thames nehri çevresinde bulunan ve şehri koruyan duvarların arasında kalan yaklaşık 3 kilometrekarelik alan merkez olarak adlandırılıyordu. Bu bölgede 80.000 civarında insan yaşıyordu. Fakat şehir sınırları çoktan duvarları aşmış ve Londra oldukça genişlemişti. Artan nüfusun etkisi ile şehir oldukça plansız olarak büyümüştü. Çoğunluğu ahşap evler birbirine oldukça yakın olarak inşa edilmişti.

1600’lü yılların ikinci yarısında Kral II. Charles şehrin o dönemki Belediye Başkanı Thomas Bloodworth’e ve şehri yöneten kişilere oldukça temkinli yaklaşıyordu. 1642-1651 yılları arasında yaşanan İngiliz İç Savaşında Londra, Cumhuriyetçilere ev sahipliği yapmış ve monarşi üzerinde baskısını hissettirmişti. 1666 yılına gelindiğinde belediye amirlerinin neredeyse tamamı Londra İç Savaşında savaşmış ve cumhuriyetçilerin yanında yer almıştı.


BÜYÜK LONDRA YANGINI NASIL BAŞLADI?

2 Eylül 1666 yılında Pudding sokağında, Thomas Farriner adlı kişiye ait ekmek fırınında çıktığı söylenen yangın Birleşik Krallık tarihinin en trajik olaylarından biri sayılmaktadır. 1212 yılında yine Londra’da çok büyük bir yangın çıkmış ve bu yangında 3000’den fazla insan hayatını kaybetmişti. 1666 yılına gelinene kadar bu yangın ‘Büyük Londra Yangını’ olarak anılıyordu. Fakat 1666 yangını o kadar büyüktü ki 1212 yangını unutuldu gitti. Büyük yangın tam dört gün boyunca sürdü. Bu yangında 13.200 ev, 87 kilise, St Paul Katedrali ve birçok resmi kurum binasını yok olmuştur. Bölgede yaşayan yaklaşık 80.000 kişinin 70.000’inin evsiz kaldığı söylenir. Resmi kayıtlara göre ölü sayısı fazla değildir ama bu rakamın az olması ölü sayısının kayıt altına alınmaması olarak gösterilir.

Yangının kontrol altına alınamayacak kadar büyümesinin ana sebebi; Belediye Başkanı Thomas Bloodworth’in Kral II. Charles’a bağlı askerlerin emirlerine itaatsizliği ve gerekli tedbirleri almakta gecikmesi olarak gösterilir. II. Charles belediye başkanını görevinden azlettikten sonra komutayı ele almış ve yangınla mücadeleyi hızlandırmıştır. Fakat olan olmuş, şiddetli rüzgarların etkisi ile dört gün boyunca süren yangın şehri kül etmiştir.

Yangın sonrası bölge halkını bir felaket bekliyordu. Ciddi ayaklanmalardan korkan Kral II. Charles, halkın bölgeden göç ettirilmesi fikrini şiddetle destekledi. Zengin zümre zaten bu bölgeye gitmemeye özen gösteriyordu. Özellikle 1665 yılında Londra’da binlerce insanın ölümüne neden olan veba salgınından sonra elit tabaka Londra’nın merkezinden, kirli havası ve kalabalığından uzak duruyordu. Bölgenin tamamen yanması ve şehrin boşaltılması, Londra merkezinin yeniden planlanarak inşasına imkan verdi.

Günümüzde bu büyük facia her yıl düzenlenen anma törenleri ile tekrar yaşanır. Londra’nın maketi ateşe verilerek büyük felaket tekrar canlandırılır.

2 EYLÜL 1666 BÜYÜK LONDRA YANGINI KASITLI MI ÇIKARILDI?

1665 yılında şehri saran veba salgını tüm krallıkta huzuru bozuyor ve insanları tehdit altında tutuyordu. Salgı bir türlü engellenemiyordu. Yangın sonrası çıkan en büyük söylentilerden biri yangının veba mikrobunu öldürmek için kasıtlı olarak çıkarıldığıdır. Yangın kasıtlı olarak mı çıkarıldı bilinmez ama modern Londra’nın yeniden inşası çeşitli yeniliklerle geldi.

• Londra yeniden inşa edilirken ahşap binalar yasaklandı.
• Yangın sonrası sigortacılığın temelleri atıldı.
• 1667 yılında ilk yangın sigortası kurumu kuruldu.